Lịch sử của “Ngày hội đọc sách” được ra đời từ hơn 80 năm trước ở Tây Ban Nha, vào ngày 23/4, người ta yêu mến tặng nhau những cuốn sách kèm theo những đóa hoa hồng và bất cứ ai mua sách sẽ được tặng kèm theo một bông hồng đẹp. Từ đó hằng năm, truyền thống tốt đẹp này được người Tây Ban Nha phát triển thành “Ngày hội đọc sách” trên các đường phố. Sau đó hoạt động văn hóa có ý nghĩa này lan rộng ra nhiều nước ở Châu Âu, Châu Mỹ, Châu Á, Châu Phi dưới nhiều hình thức như: Tuần lễ đọc sách, Ngày Sách, Tuần lễ thư viện. Từ năm 1995, tổ chức UNESCO đã chính thức chọn ngày 23 tháng 4 hằng năm là Ngày Sách và Bản quyền thế giới. Nhận thấy tầm quan trọng của văn hóa đọc, ngày 24/2/2014, Chính phú đã quyết định lấy ngày 21/4 hàng năm là ngày Sách Việt Nam nhằm khuyến khích và phát triển phong trào đọc sách trong cộng đồng, nâng cao nhận thức của nhân dân về ý nghĩa to lớn và tầm quan trọng của việc đọc sách đối với việc phát triển kiến thức, kỹ năng và phát triển tư duy, giáo dục và rèn luyện nhân cách con người.
Trên thế giới lễ hội sách, ngày hội đọc sách đã và đang mang lại những giá trị đích thực và hiệu quả hết sức to lớn. Hằng năm, hoạt động này đã thu hút sự chú ý, quan tâm của hàng triệu người đọc, nhà văn, nhà nghiên cứu, nhà quản lý ở mỗi nước; bất kể già, trẻ, gái, trai; bất kể mọi thành phần giàu, nghèo trong xã hội. Đặc biệt là trong bối cảnh bùng nổ thông tin hiện nay thì việc tổ chức các Ngày sách và Văn hóa đọc càng góp phần khẳng định: Sách và văn hoá đọc mãi mãi trường tồn.
Ở Việt Nam, hơn 10 năm nay, hưởng ứng Ngày sách và bản quyền thế giới (23/4) đã trở thành ngày hội sách và văn hóa đọc ở nước ta đã đi vào chiều sâu, có sức lan toả rộng rãi từ Trung ương tới các địa phương, 63 tỉnh, thành trong cả nước.
Nhận thấy tầm quan trọng của văn hóa đọc, ngày 24/2/2014, Chính phú đã quyết định lấy ngày 21/4 hàng năm là ngày Sách Việt Nam nhằm khuyến khích và phát triển phong trào đọc sách trong cộng đồng, nâng cao nhận thức của nhân dân về ý nghĩa to lớn và tầm quan trọng của việc đọc sách đối với việc phát triển kiến thức, kỹ năng và phát triển tư duy, giáo dục và rèn luyện nhân cách con người.
Ngày sách Việt Nam là sự kiện văn hóa quan trọng đối với những người yêu sách và cả cộng đồng xã hội. Góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm bản sắc dân tộc. Là dịp để tôn vinh giá trị của sách, khẳng định vị trí, vai trò và tầm quan trọng của sách trong đời sống xã hội. Tôn vinh người đọc và những người tham gia sưu tầm, sáng tác, xuất bản, in, phát hành, lưu giữ sách. Đồng thời, nó còn góp phần quan trọng trong việc nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành đối với việc xây dựng và phát triển văn hóa đọc ở Việt Nam.
Việc lấy ngày 21/4 là ngày Sách Việt Nam có ý nghĩa rất quan trọng. Đây là thời điểm ra mắt cuốn sách đầu tiên của Việt Nam là cuốn “Đường Kách mệnh” của Chủ tịch Hồ Chí Minh – tác phẩm đầu tiên bằng tiếng Việt được in bởi những người thợ in Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh là một tác giả lớn, một Danh nhân văn hóa, các tác phẩm của Người có giá trị không chỉ đối với người dân Việt Nam mà còn được bạn bè quốc tế đón nhận. Việc chọn ngày Sách Việt Nam gắn với một tác phẩm nổi tiếng của Người sẽ có ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Bên cạnh đó, tháng 4 còn là thời điểm diễn ra Ngày sách và Bản quyền Thế giới (23/4), nhằm tôn vinh văn hóa đọc, khuyến khích mọi người dân thế giới khám phá niềm yêu thích đọc sách. Việc tổ chức ngày Sách Việt Nam vào dịp này thể hiện sự hội nhập của văn hóa đọc Việt Nam với văn hóa nhân loại, sẽ hấp dẫn và lôi cuốn độc giả.
"
Sách có vị trí, vai trò rất quan trọng đối với việc nâng cao kiến thức, kỹ năng, phát triển tư duy, giáo dục và rèn luyện nhân cách con người. Từ lâu, đọc sách đã trở thành một nhu cầu thiết yếu của mỗi người. Từ đọc sách, sưu tầm sách đến xây dựng tủ sách, thư viện sách là con đường để xây dựng và phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng.
Các hoạt động hưởng ứng Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam năm nay được tổ chức từ ngày 15/4 đến ngày 01/5/2023
Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, chính sách nhằm khuyến khích và phát triển văn hóa đọc trong toàn xã hội; xem việc phát triển văn hóa đọc chính là động lực, là công cụ quan trọng để góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 284/QĐ-TTg ngày 24/2/2014, lấy ngày 21/4 hàng năm là ngày Sách Việt Nam; đồng thời có Quyết định số 329/QĐ-TTg ngày 15/3/2017 ban hành Đề án “Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030”.
Để phát triển văn hóa đọc lên tầm cao mới, ngày 4/11/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1862/QĐ-TTg về việc tổ chức Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam. Theo đó, quyết định tổ chức Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam vào ngày 21/4 hàng năm trên toàn quốc nhằm khẳng định vị trí, vai trò, tầm quan trọng của sách đối với việc nâng cao kiến thức, kỹ năng, phát triển tư duy, giáo dục và rèn luyện nhân cách con người; khuyến khích và phát triển phong trào đọc sách trong cộng đồng, tạo dựng môi trường đọc thuận lợi; hình thành thói quen đọc sách trong gia đình, trường học, cơ quan, tổ chức; góp phần xây dựng xã hội học tập. Đồng thời tôn vinh người đọc, người sáng tác, xuất bản, in, phát hành, thư viện, lưu giữ, sưu tầm, quảng bá sách và các tổ chức, cá nhân có những đóng góp cho phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng; nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành, các cơ quan chức năng và các tổ chức xã hội đối với việc xây dựng và phát triển văn hóa đọc Việt Nam.
Tại Bình Định, trong thời gian qua, tỉnh đã xây dựng và triển khai nhiều chương trình, kế hoạch thực hiện có hiệu quả Đề án “Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030” của Thủ tướng Chính phủ. Qua đó, hệ thống thư viện trên địa bàn tỉnh từng bước được đầu tư xây dựng và phát triển rộng khắp, cơ bản đáp ứng được nhu cầu đọc sách của người dân. Đến cuối năm 2022, toàn tỉnh có 1 thư viện tỉnh, 10 thư viện cấp huyện, 18 thư viện cấp xã, 56 phòng đọc sách cơ sở và 4 thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng, với hơn 512.800 bản sách, đầu tài liệu, báo, tạp chí để phục vụ nhu cầu đọc của người dân. Số lượt người đọc sách tại các thư viện ngày càng tăng qua các năm. Năm 2022, hệ thống thư viện cộng đồng trên địa bàn tỉnh đã phục vụ hơn 434 nghìn lượt người đọc, với gần 1,23 triệu lượt sách, báo phục vụ người đọc. Bên cạnh đó, hầu hết các trường học phổ thông, các trường đại học, cao đẳng, trung cấp trên địa bàn tỉnh đều có thư viện, phòng đọc sách được đầu tư, nâng cấp đạt chuẩn, đáp ứng tốt nhu cầu đọc sách của học sinh, sinh viên.
Năm 2022 là năm đầu tiên cả nước tổ chức Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam theo Quyết định số 1862/QĐ-TTg ngày 4/11/2021 của Thủ tướng Chính phủ. Trên địa bàn tỉnh, các cấp, các ngành, các địa phương đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam với nhiều hoạt động phong phú, đa dạng, hấp dẫn, hiệu quả như: Khai mạc Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam; trưng bày, triển lãm các đầu sách tại hệ thống các thư viện; xây dựng và bàn giao nhiều tủ sách cho các đồn biên phòng; quyên góp và tặng sách cho trẻ em nghèo, các thư viện vùng sâu, vùng xa; tổ chức ngày hội đọc sách tại các trường học trên địa bàn tỉnh; đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền, quảng bá về Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam... Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh về vai trò, tầm quan trọng của sách trong đời sống xã hội.
Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam năm nay được Bộ Thông tin và Truyền thông phát động với thông điệp “Sách: Nhận thức - Đổi mới - Sáng tạo”; “Sách cho tôi, cho bạn”. Bộ Thông tin và Truyền thông yêu cầu các bộ, ngành, đoàn thể, địa phương huy động các nguồn lực xã hội để tổ chức các hoạt động Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam đa dạng, phong phú, kết hợp được truyền thống với hiện đại theo xu thế phát triển của xuất bản điện tử; đưa ứng dụng công nghệ thông tin chuyển đổi số để tạo ra giá trị mới; đa dạng hóa các hình thức phát hành để đưa sách đến với người sử dụng…
Hưởng ứng Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam năm nay, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Kế hoạch tổ chức Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam lần thứ 2 năm 2023 trên địa bàn tỉnh, theo đó chuỗi hoạt động hưởng ứng Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam được tổ chức từ ngày 15/4 đến ngày 01/5/2023. Ủy ban nhân dân tỉnh yêu cầu các cấp, các ngành, các địa phương trong tỉnh thực hiện Kế hoạch, tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Sách và Văn hóa đọc hiệu quả, thiết thực đến các địa bàn cơ sở, chú trọng địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện khó khăn, nhằm tạo sự hưởng ứng của xã hội một cách sâu rộng, hiệu quả./.
"Trong đời sống tinh thần của mỗi chúng ta, sách đóng vai trò rất quan trọng: là chiếc chìa khóa vạn năng mở cửa lâu đài trí tuệ và tâm hồn con người; là người thầy siêu việt thắp sáng trong ta nguồn tri thức vô biên, dạy chúng ta biết sống và biết hy sinh. Có thể nói sách chính là người bạn tâm giao chia sẻ mọi nỗi vui, buồn sâu kín của mỗi con người, và đọc sách từ lâu đã trở thành một nhu cầu cần thiết của xã hội loài người trên thế giới.
Đánh giá cao tầm quan trọng của văn hóa đọc, trong kỳ họp lần thứ 28 của Đại Hội đồng Liên hợp quốc tại Paris (ngày 25/10 – 16/11/1995), UNESCO (Tổ chức văn hoá, giáo dục, khoa học Liên hợp quốc) đã quyết định chọn ngày 23/4 hàng năm làm “Ngày sách và bản quyền thế giới”(World Book and Copyright Day), trong đó nêu rất rõ mục tiêu và các thành phần tham gia ngày tôn vinh những giá trị của sách và sự đóng góp của các tác giả cho sự ra đời của các tác phẩm bất hủ. Ngày này được tổ chức hàng năm tại mỗi quốc gia nhằm bảo đảm cho mọi người khám phá và thỏa mãn sở thích đọc của mình, đồng thời là dịp để tôn vinh những tác giả đã có nhiều đóng góp cho sự tiến bộ văn hóa, văn minh xã hội của nhân loại. Đây cũng là dịp thể hiện sự hợp tác, hợp lực giữa các tác giả, các nhà xuất bản, trường học, các thư viện, các cơ quan Nhà nước, công ty tư nhân, các tổ chức phi chính phủ và các cơ quan thông tin đại chúng trong việc tổ chức lễ kỷ niệm về sách và các tác giả.
Ý tưởng về Ngày Sách và Bản quyền Thế giới bắt nguồn từ một phong tục truyền thống rất đẹp ở Catalonia (Tây Ban Nha): Vào ngày 23/4 hàng năm (là ngày lễ Thánh Goerge), có rất nhiều hội chợ sách và các lễ hội đường phố được tổ chức, mỗi khách hàng sẽ được tặng một bông hồng kèm theo khi mua một cuốn sách trong ngày hôm đó. Ngày 23/4 còn là ngày mà cả ba đại văn hào của thế giới Cervantes, Shakespeare và Inca Garcilaso de la Vega đều qua đời sau khi để lại cho nhân loại những kiệt tác của mọi thời đại. Ngày này cũng là ngày sinh hoặc ngày giỗ của các tác giả nổi tiếng khác Maurice Druon, K.Laxness, Vladimir Nabokov, Josep Pla and Manuel Mejía Vallejo. Chính vì vậy, UNESCO mong muốn Ngày Sách và Bản quyền Thế giới sẽ là dịp để cả thế giới tôn vinh sách và những người sáng tạo ra chúng - những người đã có những đóng góp không gì thay thế được đối với sự phát triển văn hóa nhân loại; dịp để khuyến khích tất cả mọi người, nhất là giới trẻ, khám phá niềm yêu thích đọc sách, tôn vinh văn hoá đọc.
Hưởng ứng chủ trương của UNESCO, đồng thời để khẳng định những giá trị to lớn của sách báo, hơn 10 năm qua, trên thế giới đã có trên 150 quốc gia tổ chức kỷ niệm “Ngày sách và bản quyền thế giới” với nhiều hoạt động thiết thực dưới nhiều hình thức và chủ đề phong phú khác nhau, thu hút được nhiều người tham gia, nhất là xây dựng được mối liên hệ mật thiết giữa các thư viện – nhà xuất bản – cơ quan phát hành – và bạn đọc. Có thể nói khắp nơi đã chào đón Ngày đọc sách thế giới rất nhiệt tình và sôi nổi : Ví dụ “Tặng một cuốn sách - tặng một đoá hồng” là một chiến dịch đặc biệt diễn ra ở nhiều nước trên thế giới nhằm tôn vinh ngày đọc sách thế giới (23-4). Ngoài ra còn có vô số các hoạt động thú vị liên quan đến sách được tổ chức dưới sự khởi xướng và khuyến khích của UNESCO. Đây thực sự là ngày hội của những người yêu quý sách trên khắp hành tinh.
Dưới sự tổ chức của các nhà xuất bản và các thư viện là lễ kỷ niệm “Sách đường phố” dành cơ hội mua sách giá rẻ có kèm thêm chữ ký của tác giả cho những người say mê đọc sách; là dịp để phân phối những sản phẩm quảng bá ngày đọc sách thế giới do UNESCO thiết kế (poster, cờ, bút đánh dấu, áo T-shirt, bưu thiếp v.vv…), hay tặng những cuốn sách còn trong kho cho các khu dân cư nghèo, các thư viện eo hẹp về tài chính: bệnh viện, nhà tù và cả các trại tị nạn, nhà xã hội...
Tại Châu Phi, nhiều bạn trẻ tham gia ngày hội sách tình nguyện đem sách tới nơi người bệnh, người cao tuổi, những người mù loà và cả những người không biết chữ, đọc thành tiếng cho họ nghe.
Các phương tiện thông tin đại chúng cũng góp công không nhỏ, đó là việc đăng tải các bài báo giới thiệu sách, về văn hoá đọc, về bản quyền và vi phạm bản quyền,... trên báo và tạp chí. Những chương trình phát thanh, truyền hình đặc biệt thuộc thể loại phỏng vấn, tranh luận, trò chơi v.vv… cũng ưu tiên cho các đề tài nêu trên.Tính sáng tạo của các nhà báo, nhà văn trẻ, nhà soạn nhạc, nhà làm phim cũng sẽ được công chúng ghi nhận và tán dương trong ngày hội đọc sách thông qua báo chí.
Hoạt động về quyền tác giả: Ngày này cũng là ngày dành riêng cho việc tuyên truyền nâng cao ý thức của công chúng trong vấn đề bản quyền, là dịp để các luật sư, các tác giả và nhà sáng tạo thảo luận các chủ đề khác nhau về bản quyền, là cơ hội đến tìm hiểu các tổ chức quản lý tập thể và thực tập về luật bản quyền cho sinh viên ngành xuất bản,bản quyền.
Ngoài ra, trong ngày này, bạn có thể thấy Logo của ngày hội đọc sách được dán trên các phương tiện vận chuyển hành khách công cộng như xe buýt, tàu điện ngầm, xe lửa, máy bay…và thậm chí có thể gửi đi những lá thư có dán những con tem mang biểu trưng của ngày đọc sách.... Từ hơn 10 năm qua, những hoạt động bổ ích kể trên diễn ra đều đặn ở các nước châu Âu, Bắc Mỹ và châu Phi. Tại Trung Quốc gần đây đã quyết định thực hiện chương trình thúc đẩy văn hóa đọc, trong đó hoạt động tiêu biểu là “Ngày đọc sách cùng con trẻ” dành cho các bậc phụ huynh khắp cả nước vào ngày 23/4 tới. Đồng thời đã tiến hành một chiến dịch với hàng loạt hoạt động thúc đẩy văn hóa đọc, đặc biệt trong giới trẻ, phụ nữ và nông dân. Chương trình này bao gồm việc giảm giá bán sách, tổ chức các cuộc thi viết về sách, khai trương các thư viện mới ở thành phố và nông thôn, quyên tặng sách cho các vùng sâu, vùng xa hoặc khu vực bị thiên tai…
Tại Việt Nam, Ngày đọc sách thế giới được tổ chức hàng năm do Hội đồng Anh (British Council) khởi xướng từ năm 1996 ,Trung tâm văn hoá Pháp tại Hà Nội – L’espace cũng có nhiều hoạt động có ý nghĩa thiết thực để tuyên truyền cho văn hoá đọc. Những năm gần đây Bộ Văn Hoá Thông tin - Thể thao và Du lịch đã quyêt định chọn ngày 23/4 hàng năm làm ngày hội đọc sách của Việt Nam, do Thư viện Quốc gia làm chủ trì nhằm khuyến khích, đưa phong trào đọc sách, báo trở thành thành nét đẹp văn hóa của con người Việt Nam trong thời kỳ đất nước giao lưu, hội nhập quốc tế. Mong muốn “Ngày hội đọc sách” sẽ lan toả khắp cả 64 tỉnh thành nhằm thúc đẩy và tôn vinh những ngành nghề liên quan đến sách báo và tri thức như :Thư viện, Xuất bản, phát hành... để sách báo trở thành những người bạn thân thiết của mỗi người hơn. Hoạt động này đã được sự ủng hộ và tham gia nhiệt tình của nhiều nhà xuất bản, cơ quan phát hành, thư viện và các trường học từ phổ thông đến đại học, với nhiều nội dung phong phú như: Quyên góp sách tặng trẻ em thiệt thòi và xây dựng thư viện tại các vùng sâu, vùng xa, thư viện tại các vùng biên giới. Thi thiếu nhi vẽ tranh theo sách, giao lưu với các nhà văn, nhà thơ nổi tiếng, Kể chuyện sách bằng Tiếng Việt và Tiếng Anh, tiếng Pháp, trưng bày và bán sách với giá ưu đãi của các nhà xuất bản, trao đổi kinh nghiệm đọc sách, đố vui, bốc thăm trúng thưởng, nói chuyện về cảm thụ văn học, về kỹ năng sống, các hiểu biết xó hội khác...
Hơn thế nữa, trong những Ngày hội sách cũng khuyến khích khả năng sáng tạo và tạo một sân chơi văn hóa thực thụ cho các bạn nhỏ như có nơi dành hẳn 1 khu chơi đồ chơi Lego và vẽ tranh tô màu miễn phí cho các em. Còn các bạn sinh viên ngoài việc dạo xem sách cũng có dịp tham gia các hội thảo chuyên đề và giao lưu về kỹ năng đọc tiếng Anh do giáo viên Hội đồng Anh phụ trách, được cung cấp những kiến thức về cuộc sống như ‘Trước ngưỡng cửa đi làm’ và ‘Bước đến thành công’của NXB Trẻ. Các bậc phụ huynh cũng sẽ có nhiều thông tin thú vị và mới mẻ về về vấn đề ‘Làm thế nào để khuyến khích con trẻ đọc sách’ do các chuyên gia tâm lý giáo dục trình bày và “Đọc sách thúc đẩy trí tưởng tượng và óc sáng tạo của trẻ em” và giao lưu về các bộ sách văn học nổi tiếng trong và ngoài nước...chương trình “Cùng đọc cùng chia sẻ” là hoạt động mang đậm tính nhân văn và nét văn hóa của người Việt được các thư viện phát động đã nhận được sự hưởng ứng của nhiều người: Khi các bạn đến với Ngày hội đọc sách xin mang theo 1 quyển sách cũ để dành tặng cho những người khuyết tật của Chương trình Khuyết tật và Phát triển. Cho dù sách là thể loại gì, cho bất cứ đối tượng tuổi nào, sự đóng góp nhỏ bé của các bạn sẽ là một nguồn cổ vũ tinh thần và sự chia sẻ lớn lao với cộng đồng người khuyết tật, phần nào xóa đi những mặc cảm về hoàn cảnh, thể hiện sự chia sẻ của cộng đồng trong cuộc sống chung của mỗi người. Những hoạt động đó của tuần lễ đọc sách ở Việt Nam thời gian qua do Thư viện Quốc gia Việt Nam phối hợp với các đơn vị như Thư viện Quân Đội, Thư viện Hà Nội, Hội đồng Anh, Trung văn hoá Pháp, Cục xuất bản, các trường Đại học trên địa bàn Hà Nội, với một số các nhà sách, nhà Xuất bản cùng tổ chức đó để lại những dư âm tốt đẹp về một xó hội văn minh, hiện đại. Tuy nhiên nếu được đầu tư và tổ chức chuyên nghiệp hơn, thường xuyên hơn sẽ là những hoạt động văn hoá có ý nghĩa thực sự và kết quả mỹ món hơn nữa. Năm nay, ngày hội đọc sách ở Việt Nam với chủ đề “Chào mừng 35 năm ngày giải phóng miền Nam và 1000 năm Thăng Long Hà Nội” được tổ chức vào ngày 22/4/2010 tại TVQG với nhiều hoạt động sôi nổi sẽ là dịp để bạn đọc tìm hiểu, tiếp cận với sách báo và khám phá thêm những điều kỳ diệu còn chứa đựng trong kho tàng văn hoá tri thức của đất nước.
Với tinh thần đề cao tầm quan trọng của sách báo và tri thức trong đời sống, sự kiện ngày đọc sách thế giới ở Việt Nam đang trở thành một nét sinh hoạt văn hoá, văn minh của những người yêu mến sách báo cần được duy trì và quảng bá rộng hơn trong xã hội và rất cần sự hỗ trợ, quan tâm hơn nữa của các cơ quan chức năng để Văn hóa đọc luôn là nhu cầu không thể thiếu của những công dân văn minh trong thời đại ngày nay.
"Hưởng ứng Ngày sách Việt Nam - Ngày tôn vinh văn hóa đọc trong cộng đồng. Hội sách Đất Tổ 2019 sẽ là một sự kiện văn hóa giá trị, là lần thứ 4, Hội sách Đất Tổ được tổ chức phục vụ đồng bào nhân, đưa văn hóa đọc đi vào cuộc sống, đời sống của mọi người, là hoạt động thiết thực nhằm tôn vinh, xây dựng một truyền thống đẹp về văn hóa đọc của cộng đồng miền quê Đất Tổ nói riêng và của cả một dân tộc có hàng nghìn năm văn hiến nói chung.Khi đọc một cuốn sách nào đó con người lưu lại vào sách những suy nghĩ tâm tư, tình cảm của mình về những vấn đề trong cuộc sống: khoa học, nghệ thuật, đời sống,… Sách được phân loại chảng những theo thể loại, lĩnh vực mà còn theo độ tuổi, sở thích của từng đối tượng. Sách được in với nhiều thứ tiếng, nhiều ngôn ngữ khác nhau và có thể mang đến bất kì đâu trên thế giới.Tác giả Gustavơ Lebon nói: "Một cuốn sách hay cho ta một điều tốt, một người bạn tốt cho ta một điều hay".Hay tác giả Phêđôrôp viết: "Thư viện không nên chỉ là nơi giữ sách, cũng không nên chỉ là nơi đọc sách giải trí nhẹ nhàng. Nó phải là một trung tâm nghiên cứu - sự nghiên cứu mà bất kỳ một con người có lý trí nào cũng cần phải có”. Chỉ cần đọc câu nói của hai độc giả nổi tiếng ấy đã đủ để cho ta thấy rằng sách có giá trị như thế nào đối với nhân loại. Thư viện lại là nơi lưu trữ các ấn phẩm, tài liệu: sách, báo để phục vụ nhu cầu đọc, tìm hiểu của nhân dân. Thư viện cũng là cầu nối giữa sách và người đọc, tạo mối quan hệ gắn bó giữa người đọc với người đọc.
Ngày nay, trong điều kiện xã hội loài người phát triển, các phương tiện truyền thông hiện đại như đài, ti vi, internet,..rất phát triển. Song sách vẫn là phương tiện truyền thông phổ biến và cần thiết đối với nhân loại. Đặc biệt đối với lứa tuổi thanh niên Việt Nam hiện nay thì những cuốn sách như: "Mãi mãi tuổi 20", "Nhật kí Đặng Thuỳ Trâm"… trở nên có ý nghĩa hơn bao giờ hết. Tôi chắc hẳn bất cứ ai khi đọc những trang sách ấy cũng đều phải nghẹn ngào xúc động. Để rồi từ đó trong mỗi người chúng ta đều phải sống có trách nhiệm với mình và với xã hội. Như vậy sách còn có vai trò hoàn thiện nhân cách con người và đưa con người đạt tới đỉnh cao của cái chân – thiện – mĩ. Sách còn là chiếc cầu nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai của nhân loại nói chung và của từng dân tộc nói riêng. Nhờ sách mà chúng ta hiểu được lịch sử mấy ngàn năm dựng nước và giữ nước của tổ tiên, hiểu được nguyên nhân nào đem lại sức mạnh chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược của một dân tộc nhỏ bé như dân tộc ta. Có thể nói, mọi tinh hoa của đời sống vật chất, đời sống tinh thần của dân tộc Việt đều được phản ánh trong từng trang sách. Từ những hiểu biết do sách đem lại, chúng ta thêm tự hào và có ý thức sống sao cho xứng đáng với truyền thống tốt đẹp của ông cha ta. Sách không chỉ dùng để lưu trữ những giá trị đời sống mà còn cung cấp tri thức cho con người. Nhà văn M. Gorki đã nói: “Sách mở ra trước mắt tôi những chân trời mới”. Nhờ có sách mà con người thật sự người hơn. Khi viết sách, người viết đã gửi gắm những kinh nghiệm, tâm tư, tình cảm,... của mình vào những trang giấy. Một quyển sách dù mỏng hay dày đều chất chứa bao nỗi lòng của tác giả. Không chỉ thế, khi đọc sách người đọc cũng bộc lộ những cảm xúc, suy nghĩ của mình. Đó chính là những vui, buồn, hờn giận hay căm ghét, bực bội... mà cảm xúc của ta hướng đến khi đọc những câu chuyện, những trang thơ.Đặc biệt, sách có tác dụng lớn đối với việc giáo dục, đó là giáo dục tình cảm, đạo đức, giáo dục ý thức thẩm mĩ,... Sách văn chương cho ta những tình cảm yêu thương con người, cho ta những kiến thức về thẩm mĩ,... như những bài ca dao, những tác phẩm văn học (“Truyện Kiều” của Nguyễn Du, “Chinh phụ ngâm” của Đặng Trần Côn - Đoàn Thị Điểm,...). Sách đời sống lại cho ta những bài học đạo đức giá trị như câu chuyện “Cô bé bán diêm”,“Chiếc lá cuối cùng” của O. Hen-ri,.. Khi đọc sách, chúng ta cần chú ý lựa chọn loại sách phù hợp với bản thân, đó là sự phù hợp về lứa tuổi, về nhu cầu phát triển, thẩm mĩ. Trong quá trình đọc, cần có sự chuyên tâm và tập trung để đạt hiệu quả lớn nhất. Với biết bao ích lợi từ việc đọc sách, mỗi người chúng ta đặc biệt là những người trẻ tuổi cần biết chăm chỉ, chuyên tâm vào việc đọc sách.Nếu như sách là nguồn tri thức, tài sản vô giá của nhân loại thì thư viện là nơi lưu trữ và bảo vệ nguồn tài sản vô giá ấy. Trong thời đại của các phương tiện kỹ thuật số, các nhà lý thuyết "cực đoan" đã vội sớm đưa ra kết luận về sự cáo chung của hệ thống thư viện. Nhưng trên thực tế mọi việc đã không diễn ra như vậy. Ngay cả tại những quốc gia văn minh, giàu có như Hoa Kỳ với lượng lớn máy tính cá nhân - gia đình dễ dàng truy cập vào các trang web điện tử trực tuyến từ các thư viện, hoặc cho dù chính Thư viện quốc hội Hoa Kỳ là nơi chủ xướng cho ý tưởng thư viện điện tử toàn cầu và được nhiều quốc gia hưởng ứng, thì lượng độc giả tới thư viện vẫn gia tăng thông qua lượng thẻ phát hành hằng năm.Trước thời đại công nghệ 4.0 là sự kết hợp các công nghệ lại với nhau. Nghĩa là: mọi loại thông tin, số liệu âm thanh, hình ảnh có thể được đưa về dạng kỹ thuật số để bất kỳ máy tính nào cũng có thể lưu trữ, xử lý và chuyển tiếp cho nhiều người. Những công cụ và sự kết nối của thời đại kỹ thuật số cho phép chúng ta dễ dàng thu thập, chia sẻ thông tin và hành động trên cơ sở những thông tin này theo phương thức hoàn toàn mới, kéo theo hàng loạt sự thay đổi về các quan niệm, các tập tục, các thói quen truyền thống, và thậm chí cả cách nhìn các giá trị trong cuộc sống làm thay đổi cái nhìn về thư viện theo những thói quen truyền thống lâu nay. Từ gốc của "thư viện" theo ngôn ngữ Hy Lạp và Trung Hoa xưa đều có nghĩa là nơi cất giữ và bảo quản sách. Và lâu nay theo cái nhìn thông thường ở Việt Nam, thư viện chỉ là nơi cho mượn sách để đọc (tại chỗ, hoặc mang về nhà). Thư viện ngày này, đang thay đổi để tồn tại và vươn lên phục vụ cho tiện ích của cộng đồng và xã hội, đó không chỉ là một "kho sách" mà còn được khẳng định là nguồn tài nguyên lớn. Nếu được khai thác đúng mức, nguồn tài nguyên này sẽ cung cấp năng lượng thiết yếu làm tăng trưởng tri thức cho mọi người, góp phần phát triển xã hội một cách toàn diện. Do vậy, một chuyên gia trong ngành thư viện nhận định: "Trước sự bùng nổ thông tin toàn cầu như hiện nay, các thủ thư có các kỹ năng tìm kiếm đánh giá nguồn tài nguyên và liên kết các nguồn đóng một vai trò quan trọng hơn bao giờ hết".Khi độc giả của thư viện truyền thống trước kia tới thư viện sử dụng sách, người thủ thư chỉ việc kiểm trong danh mục nếu có sẽ tiến hành thủ tục cho, mượn. Nhưng với thư viện hiện nay, độc giả không tới hỏi về cuốn sách nào đó mà chỉ cần độc giả nhớ một từ khóa rồi tới hỏi người thủ thư về một đề tài... thì người thủ thư phải là người hướng dẫn cho độc giả nên đọc những cuốn sách nào hoặc truy cập vào trang web nào để tra cứu và đăng tải thông tin. Như vậy, người thủ thư trong vai trò của người "cho mượn sách" đã không còn, thay vào đó sẽ là người hướng dẫn, tiếp sức cho bạn đọc tìm đến với môn loại tri thức mình cần. Đó chính là thư viện tỉnh Phú Thọ. Theo thời gian Thư viện ngày càng có những bước chuyển mình rõ rệt, đáp ứng tốt hơn nhu cầu nghiên cứu, học tập và giải trí của nhân dân trên địa bàn .Thư viện luôn có sự đổi mới cả về kho tàng tri thức và cơ sở hạ tầng, đội ngũ cán bộ thân thiện, cởi mở hướng dẫn tận tình. Họ là những người được đào tạo chuyên môn chuyên nghiệp vụ, có năng lực và kinh nghiệm. Họ luôn sẵn sàng hướng dẫn và giúp đỡ độc giả, là người biết xây dựng hình ảnh tốt đẹp và thân thiện của thư viện đối với cộng đồng xã hội.
Phòng đọc sách Thiếu nhi tại Thư viện tỉnh
Thư viện tỉnh Phú Thọ có vốn tài liệu phong phú và đa dạng: Hiện tại có khoảng 300.000 bản sách và 260 đầu báo, tạp chí gồm các loại sách về khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật công nghệ, khoa học xã hội, sách thiếu nhi và các loại sách tra cứu như: Bách khoa toàn thư, các loại từ điển, các bộ sưu tập chuyên đề, niên giám, nguồn tài liệu địa chí, tài liệu thống kê, sổ tay, cẩm nang và sách địa chí,…và cơ sở dữ liệu điện tử được tra cứu theo địa chỉ http://thuvienphutho.gov.vn/tracuu . Ngoài ra, Thư viện còn có hệ thống trang thiết bị tương đối hiện đại và đồng bộ nhằm mục đích đáp ứng nhu cầu xã hội. Hiện hạ tầng cơ sở đang được khai thác khá hiệu quả. Mỗi phòng dành cho độc giả đều có không gian riêng phù hợp với từng lứa tuổi.Với cách bày trí hấp dẫn, sinh động, phòng đọc thiếu nhi là không gian lý tưởng cho các em đến học tập và giải trí sau những giờ lên lớp mệt mỏi. Phòng đọc sách thiếu nhi được sắp xếp theo môn loại. Đến đây các em như được cùng sống với một thế giới tuổi thơ hồn nhiên,thơ mộng, vừa đọc những cuốn sách vui nhộn, ngộ nghĩnh để giải trí vừa bổ sung thêm nhiều kiến thức hữu ích. Hơn nữa, Thư viện còn có phòng Truy cập internet miễn phí riêng để phục vụ nhu cầu giải trí cùng nhiều hoạt động khác theo nhu cầu của độc giả. Đây là nơi sinh hoạt lành mạnh, bổ ích, là ngôi trường thứ hai cho các em. Phòng Mượn sách tổng hợp được tổ chức phục vụ bạn đọc dưới hình thức tự chọn. Kho sách được sắp xếp theo môn loại: Lịch sử - địa lý, kinh tế, giáo dục, y học, tâm lý..., bạn đọc có thể tự vào kho lựa chọn hoặc tra cứu thông qua hệ thống Opac. Đây là không gian vô cùng quan trọng trong việc tiếp nhận nguồn tri thức của sách đối với người đọc. Phòng đọc tổng hợp đáp ứng nhu cầu nghiên cứu, học tập và sử dụng tại chỗ vốn tài liệu cho các đối tượng bạn đọc. Đây là nơi có chức năng lưu trữ, bảo quản lâu dài và cung cấp thông tin trên nhiều lĩnh vực tri thức. Một cuốn sách có giá trị, muốn được đông đảo bạn đọc biết đến thì cầu nối giữa sách với người đọc giữ vai trò vô cùng quan trọng, thư viện chính là cầu nối ấy. Thư viện tỉnh Phú Thọ luôn là một cánh cửa tri thức rộng mở chào đón tất cả các bạn đọc./.